Het is november en daarmee is ook de temperatuurdaling gekomen, die dit jaar wat later leek te komen: huizen worden een toevluchtsoord en de verwarming speelt weer een hoofdrol. Maar samen met de thermostaat komt ook een vraag die elk jaar weer voor verdeeldheid zorgt in huishoudens: is het efficiënter om een constante temperatuur aan te houden of het systeem uit te schakelen wanneer het niet wordt gebruikt?
Wat is het Hikikomori-syndroom? De extreme eenzaamheid achter de schermen
De kwestie is niet triviaal. In een tijd waarin de energieprijzen hoog blijven en besparingsmaatregelen prioriteit hebben, kan een klein verschil in gebruik tientallen euro’s per maand schelen op de gas- of elektriciteitsrekening.
Dit dilemma is verre van een onbelangrijke huishoudelijke discussie, maar is geanalyseerd door instellingen en organisaties die gespecialiseerd zijn in energieverbruik, zoals het Instituut voor Diversificatie en Energiebesparing (IDAE), dat al jaren aanbevelingen doet om het verbruik te optimaliseren zonder in te boeten aan thermisch comfort.
Wat is de meest efficiënte manier om de kou in huis te bestrijden?
Het standpunt van het IDAE is duidelijk: het meest efficiënt is om de verwarming uit te schakelen wanneer we niet thuis zijn en deze weer in te schakelen wanneer we terugkomen. Volgens de instantie leidt het handhaven van een constante warmtestroom tijdens uren dat de woning leeg is alleen maar tot onnodig energieverlies, vooral als de woning niet goed geïsoleerd is. Warmteverlies via muren, ramen of plafonds zorgt ervoor dat het systeem harder moet werken om een stabiele temperatuur te handhaven, waardoor het verbruik toeneemt zonder dat het comfort verbetert.Bovendien neemt het warmteverlies af wanneer de woning iets afkoelt, omdat de binnentemperatuur dan dichter bij de buitentemperatuur komt. Dit betekent dat, hoewel het systeem een kleine extra inspanning nodig heeft om de ruimte weer op te warmen wanneer het wordt ingeschakeld, die eenmalige uitgave lager is dan wanneer het continu aan blijft staan.
Het IDAE berekent zelfs dat het verlagen van de thermostaat met slechts één graad het energieverbruik met 7 tot 10 % kan verminderen, een aanzienlijk verschil gedurende een hele winter.
De mythe van het “extra verbruik” bij het opnieuw inschakelen
Een van de meest voorkomende ideeën onder gebruikers is dat het uitschakelen van de verwarming ervoor zorgt dat het systeem meer verbruikt wanneer het opnieuw wordt ingeschakeld, omdat het de verloren temperatuur moet terugwinnen. Deskundigen ontkrachten dit echter. De extra inspanning die het apparaat levert, is eenmalig, terwijl het handhaven van een constante temperatuur gedurende uren een aanhoudend verbruik met zich meebrengt, vooral als de thermische isolatie niet voldoende is.
De Britse Energy Saving Trust, een referentie op het gebied van energie-efficiëntie, sluit zich aan bij deze aanbeveling: “Het levert geen besparing op om de verwarming de hele dag aan te laten staan. Het is ideaal om deze zo te programmeren dat hij alleen werkt wanneer dat echt nodig is”. In dit opzicht bieden programmeerbare thermostaten of slimme systemen een tussenoplossing: ze maken het mogelijk om de verwarming een paar minuten voordat u thuiskomt aan te zetten of de cycli aan te passen aan uw dagelijkse routine.
De rol van isolatie in de woning en de ideale temperatuur
De efficiëntie van elk verwarmingssysteem hangt ook af van de staat van de woning. Goed afgedichte deuren en ramen, dubbele beglazing en goed geïsoleerde muren verminderen het warmteverlies drastisch en zorgen ervoor dat de woning langer een stabiele temperatuur behoudt. Wat de optimale temperatuur betreft, adviseert het IDAE om de binnentemperatuur van de woning overdag tussen 19 °C en 21 °C te houden en ’s nachts te verlagen tot ongeveer 17 °C.
Slapen bij een lagere temperatuur is niet alleen gezonder, maar kan ook het energieverbruik met 15 tot 20 % verminderen als deze temperatuur constant wordt gehouden.
De conclusie van de experts is duidelijk: het gaat er niet om de verwarming altijd aan te laten staan, maar om deze op een slimme manier te gebruiken. De verwarming uitzetten wanneer het huis leeg is, gebruikmaken van programmeersystemen en zorgen voor goede isolatie zijn de drie sleutels tot efficiëntie zonder in te boeten aan comfort.
Over iets meer dan een maand begint de winter en dan telt elke kilowatt. De beste strategie is niet constantheid, maar controle. En, zoals het IDAE ons herinnert, begint echte besparing pas wanneer we leren energie alleen te gebruiken wanneer we die echt nodig hebben.
